Zo gaat het verder met de Brexitdeal van May

Vanaf 15.00 uur woensdag komt het kabinet van Theresa May bijeen om een knoop over de voorlopige Brexit-deal met de EU door te hakken. Wat tijdens die bijeenkomst vooral belangrijk is, is of er niet tussentijds een belangrijke minister uit protest naar buiten stormt en May daarmee in onmiddellijke grote problemen brengt.

Tijdens de kabinetsbijeenkomst ligt een document op tafel van circa vijfhonderd pagina’s, waarover de EU en het Verenigd Koninkrijk bijna zeshonderd dagen hebben overlegd. Daarin staan veel technische details met betrekking tot bijvoorbeeld de rechten van burgers in het VK en de EU en de financiële afwikkeling van het vertrek van de Britten. De discussie zal vanmiddag naar verwachting vooral gaan over hoe de Ierse grenskwestie nu is ‘opgelost’.

Meerdere Britse media melden dat er in de deal voor wordt gekozen om het VK voor onbepaalde tijd in de douane-unie te houden, om zo een harde grens tussen Ierland en Noord-Ierland te voorkomen. Dat is een essentiële voorwaarde voor de EU, omdat op die manier de afspraak over de zachte grens die in de Goede Vrijdagakkoorden van 1998 is gemaakt, kan worden nageleefd. Het VK kan dan alsnog uit de Unie treden als er later een handelsakkoord is afgesproken met de EU en de grenskwestie blijvend is opgelost, naar tevredenheid van beide blokken.

Ook in Brussel overleg

De gedoogpartner van Mays kabinet, de Noord-Ierse DUP, is bang dat door deze afspraak Noord-Ierland op afstand komt de staan van de rest van het Verenigd Koninkrijk. Dat is onacceptabel voor die partij. Alleen: de DUP heeft als gedoogpartner geen ministers in het kabinet en dus woensdagmiddag geen directe stem, al wordt er aan de zijlijn een hoop gedreigd. Hoe Mays ministersploeg zal reageren op het voorstel is onduidelijk. Er zijn vooraf geen signalen dat sleutelfiguren van plan zijn de stekker er bij voorbaat uit te trekken. Maar niets is zo onvoorspelbaar als dit proces.

Lees ook: Amper ruimte voor ‘klusjesman’ May

Tegelijk met de Britse ministers worden in Brussel ook de permanente vertegenwoordigers van de 27 EU-landen bijgepraat over de deal. Het zou kunnen dat er besloten wordt eind deze maand een EU-top te houden, waar de deal tussen de EU en het VK definitief wordt afgekaart. Dan komt ook de politieke verklaring ter tafel, waarin de uitgangspunten voor de onderhandelingen over een nieuwe handelsrelatie met de EU staan. De onderhandelingen over een nieuwe handelsrelatie gaan pas echt van start na de Brexitdatum van 29 maart 2019 en moeten afgerond zijn voor de overgangsperiode in december 2020 afloopt.

Vooralsnog beschouwen vrijwel alle betrokkenen niet het ministersberaad van vanmiddag, maar de stemming in het Lagerhuis als grootste hobbel voor het overleven van deze deal. Die stemming is, bij goedkeuring door het kabinet en een succesvolle top tussen EU en VK, waarschijnlijk ergens half december.

Maar Labour is tegen, conservatieve parlementsleden als Jacob Rees-Mogg en Boris Johnson hebben de deal al neergesabeld zonder deze te lezen en het eerder genoemde verzet van de DUP helpt ook niet. May en haar bondgenoten moeten dus vooral op zoek naar een meerderheid in de House of Commons. Als alles woensdagmiddag goed gaat, is ze er nog lang niet.